Jerozolima!
Usiądź wygodnie, zamknij oczy i przenieś się do miejsca, w którym w plątaninie wąskich uliczek przepycha się gwarnie tłum ludzi, sprzedawcy nawołują do kupna swych towarów, w powietrzu unosi się nęcąco zapach szawarmy pomieszany z mistyczną wonią kadzidełek a sok z granatów smakuje najlepiej na świecie.
To właśnie w tym fascynującym chaosie swoje miejsce znalazły trzy największe monoteistyczne religie świata tworząc nieswykłą, niezrozumiałą ale jednoczeście fantastycznie doskonałą całość.
JEROZOLIMA! Taka właśnie jest! Pełna sprzeczności, nieładu a mimo tego bezsprzecznie idealna!
Chcemy pokazać Wam w tym wpisie jej różne oblicza, zawężając je do 10 najlepszych naszym zdaniem atrakcji dzisiejszej Jerozolimy!
Gotowi? Zanurzmy się więc razem w klimat Świętego Miasta!
Jak dostać się do Jerozolimy?
Zanim Jerozolima to najpierw Izrael!
Dobra wiadomość jest taka, że aby dostać się do Izraela nie trzeba już przeznaczać majątku na zakup biletów lotniczych. W chwili obecnej z wielu miejsc w Europie za niewielkie pieniądze z pomocą tanich linii lotniczych można polecieć na lotniska w Tel Avivie lub Eljacie. Zaglądajcie więc na strony Ryanaira i Wizzaira i szukajcie tanich biletów. Jak to najlepiej zrobić przeczytacie tutaj.
Zatem jeśli już dostaniecie się do Izraela i będzie to lotnisko w Tel Avivie to proponujemy Wam następujące formy dojazdu do Jerozolimy!
Jerozolima z Tel Avivu autobusem!
Dojazd do Jerozolimy z lotniska Ben Guriona w Tel Avivie jest stosunkowo prosty a liczba połączeń bardzo przyjazna turyście. Po wyjściu z terminala numer 3 szukajcie autobusu 485 w kierunku Jerozolimy. Autobus kursuje całą dobę w godzinnych odstępach. Wyjatkiem jest przerwa szabasowa trwająca od piątku od godziny 14 do soboty, gdzie koło godziny 21 wznawiany jest ponownie kurs autobusu. Koszt przejazdu w okoliocach 20 szekli. Podróż trwa w zależności od warunków drogowych od 1h do 1,5h.
Jerozolima z Tel Avivu shuttle busem!
Alternatywą dla standardowego autobusu jest shuttle bus. Połączenia wykonywane są przez przewoźnika Nesher. Busik odjeżdża także z terminala 3. Jeśli chcecie dojechać tylko do dworca autobusowego w Jerozolimie cena wyniesie około 40 szekli, z podwózką pod wskazany adres powyżej 60 szekli. Ważną różnicą w stosunku to klasycznego autobusu jest fakt, że shuttle bus kursuje także podczas szabasu. Będzie to cenne info jeśli podróżujecie na lotnisko w godzinach szabasowych.
Jerozolima a Tel Avivu samochodem!
Ostatnią opcją, którą chcemy Wam tu wymienić jest wypożyczenie samochodu. Niestety nie jest to najbardziej korzystna cenowo opcja, jednak jeżeli planujecie pojeździć nieco więcej po Izraelu może być to całkiem dobrą możliwością. Ceny sprawdzajcie na bieżąco w wypożyczalniach lub portalach porównawczych jak easyterra czy rentalcars. Jeśli zdecydujecie się na tą opcję i przy wyborze samochodu zdecydujecie się wykupić sobie dodatkowe ubezpieczenie uważajcie na praktyki firm wypożyczających na lotnisku, które bardzo chętnie próbują przemycać swoje ubezpieczenia mówiąc niezgodnie z prawdą, iż Wasze ubezpieczenie może w Izraelu nie działać ale jeśli kupicie od nich wszystko będzie ok.
Jerozolima – najlepsze atrakcje!
Jerozolima jest tak wielobarwnym miastem, że naprawdę ciężko jest wybrać tylko te najlepsze atrakcje. Zaznaczamy zatem, że lista tutaj prezentowana jest bardzo subiektywna i odpowiada wyłącznie naszym odczuciom i zainteresowaniom.
1. BRAMY JEROZOLIMY!
Zwiedzanie Jerozolimy zaczynamy od starego miasta, a żeby się tam dostać należy przejść jedną z 7 otwartych, sławnych Bram Jerozolimy! Po przejściu jednej z nich znajdziecie się w zupełnie innym świecie, gdzie nawet powietrze inaczej pachnie a człowiekowi wydaje się, że jakimś cudem zamiast przekraczać miejską bramę przekroczył granicę czasu.
Wysokie mury obronne otaczające starą Jerozolimę, powstałe za czasów panowania Imperium Osmańskiego, bardzo skrzętnie chroniły one miasto przed najazdami i napaściami. Aby jednak umożliwić kontakt i handel ze światem zewnętrznym trzeba było pozostawić miejsca, którymi dostać można się było do centrum starej Jerozolimy. Do tego celu wykorzystano częściowo istniejące już bramy a dodatkowo wybudowano nowe. Łącznie 8.
Czemu więc mówimy o 7 Bramach Jerozolimy a jest ich 8? Już spieszymy z odpowiedzią!
Do dziś dnia turyści aby dostać się na stare miasto mają do dyspozycji 7 opcji wejścia. Swe worta otwierają dla nich Brama Jafy, Brama Dawida, Brama Gnojna, Brama Damasceńska, Brama Heroda, Brama Nowa oraz Brama Lwów.
Pozostała jeszcze jedna ostatnia i chyba najbardziej znana brama – Złota Brama! Prowadząca prosto na Wzgórze Świątynne, to właśnie przez nią Chrystus wjechał do miasta przed swoją męką. Na pamiątkę tego wydarzenia Chrześcijanie obchodzą Niedzielę Palmową.
Za czasów Imperium Osmańskiego Złota Brama została zamurowana. Według wierzeń zostanie ponownie otwarta wraz z nastaniem Sądu Ostatecznego, a Mesjasz wkroczy przez nią ponownie do Jerozolimy.
2. MURY JEROZOLIMY
Potężne, stabilne, dające poczucie bezpieczeństwa – takie włąśnie są Mury Jerozolimy. Powstałe z inicjatywy Sulejmana Wspaniałego w XVI w. a wpisane na listę UNESCO w 1981 roku. Ich łączna długość to 4,5 km, na murach znajduje sie 35 baszt i cytadela. Otaczają one wszystkie 4 dzielnice Starej Jerozolimy – żydowską, arabską, ormiańską i chrześcijańską.
Mury Jerozolimy przetrwały w niemal idealnym stanie po dziś dzień i stanowią niebywałą atrakcję dla odwiedzającego miasto turysty. Za opłatą 25 szekli (stan 2023) można zakupić bilet przy Bramie Jafy – sklepik z pamiątkami zaraz koło bramy i udać się na zwiedzanie miasta szczytami murów poznając przy tym historię Świętego Miasta i podziwiając widoki.
3. DACHY JEROZOLIMY
Alternatywą do płatnego spaceru po Murach Jerozolimy jest zwiedzanie jej z perspektywy dachów. Przechadzając się wąskimi uliczkami starego miasta zauważycie tu i ówdzie drabiny prowadzące na dachy domostw. Warto skorzystać z takiej opcji i zapytać mieszkańców o zgodę na wejście, często są to sklepikarze, gdzie właśnie przy ich dobytkach takie drabiny są widoczne. Z reguły nie mają oni nic przeciwko aby wejść na jeden z dachów i obejrzeć Święte Miasto z takiej, nieco innej, codziennej perspektywy.
Jerozolima widziana z dachów to całkowicie inne miasto. Zobaczycie tutaj dzień powszedni mieszkańców miasta. Wywieszone pranie, rozłożone meble ogrodowe, baseniki dla dzieci i place zabaw. Wszystko to toczy się na nagrzanych słońcem jerozolimskich dachach w cieniu Złotej Kopuły, ponad głowami turystów.
4. TARG – czyli jerozolimskie GUNS AND MOSES
Stara Jerozolima byłaby niczym bez swego targowiska. Jak się jednak dobrze zastanowić to targowiskiem jest w zasadzie większość starego miasta. Tutaj bije serce Świętego Miasta.
Ta niepowtarzalna mieszanka, na którą składają się tysiące turystów, setki straganów gdzie obok siebie stoją menora i relichwiarz a nad nimi niemrawie kręci się wisiorek z okiem Proroka. Gdzie w powietrzu czuć jednocześnie zapach kadzidła i kręcącej się na grillu szawarmy.
To jest właśnie targ! To jest Jerozolima!
Na straganach pamiętajcie aby się targować, w Jerozolimie to zupełnie naturalne a wręcz oczekiwane. Nie odpuszczajcie łatwo i zbijajcie cenę jak najwięcej się da!
Krążąc pomiędzy mnóstwem sklepików pamiątkowych, postarajcie się poszukać stanowiska, gdzie sprzedawane są świeżo wyciskane soki z owoców granatu. Jest to zakup wart każdego szekla, smak zapamiętacie na bardzo długo.
5. BAZYLIKA GROBU ŚWIĘTEGO
Jerozolima to miasto 3 największych religii monoteistycznych i to tutaj właśnie znajdują się te najświętsze miejsca dla każdej z nich.
Dla Chrześcijan jest to bez wątpienia Bazylika Grobu Świętego nazywana też Bazyliką Zmartwychwstania znajdująca się w obrębie dzielnicy chrześcijańskiej. Droga do niej wiedzie przez plątaninę wąskich uliczek a sama świątynia jest niezwykle mało widoczna i schowana pośród okolicznych zabudowań.
Atmosfera w niej panująca jest niezywkła, powietrze przepełnione jest mistycyzmem, tajemniczością i niepojętą duchowością. Nawet najbardziej zagorzały ateista pochyla głowę i przyznaje, że miejsce to ma w sobie niewytłumaczalną moc.
Przyznajemy, że sami na własnej skórze poczuliśmy niesamowitą aurę bazyliki. Czymś wręcz nierealnym było móc obcować z tak wielką historią, gdzie według wierzeń Chrześcijan został ukrzyżowany Jezus Chrystus. Być tak blisko i mieć możliwość przeżywania tego tu i teraz, nie w telewizji, nie w gazecie ,nie w przewodniku ale tu w murach bazyliki, gdzie wszystko się skończyło i zaczęło.
Bazylika przez stulecia była przebudowywana, palona, niszczona ale przetrwała to wszystko. Wzmocniona, odbudowana i dostępna do zwiedzania. W jej wnętrzach znajdują się ostatnie stacje Drogi Krzyżowej, Kamień Namaszczenia, Golgota orad edykuł Grobu Pańskiego. Są to zatem najświętsze miejsca dla wyznawców Chrześcijaństwa. Zrozumiałym jest więc fakt, iż tyle emocji wyzwala się wśród odwiedzających.
CIEKAWOSTKA – pomimo tego, że Bazylika Grobu Świętego jest miejscem o najwyższej wadze w znaczeniu religii chrześcijańskiej pieczę nad nią do dnia dzisiejszego sprawują muzułmanie. Dwie rodziny muzułmańskie posiadają klucze do bazyliki i to oni codziennie otwierają i zamykają jej wrota!
6. VIA DOLOROSA
Pozostając jeszcze w dzielnicy chrześcijańskiej kierujemy swe kroki na sławną Via Dolorosa czyli Drogę Krzyżową – drogę, którą Jezus prawdopodobnie szedł skazany na śmierć.
Po emocjach związanych z pobytem w Bazylice Grobu Świętego z równie wielką nadzieją na przeżycia duchowe wchodzimy na Via Dolorosa. I przeżywany największe rozczarowanie!
Nasze wyobrażenia o Drodze Krzyżowej były całkowicie inne. Myśleliśmy, że będzie to miejsce poważne, przepełnione ciszą i zadumą. Jak się okazuje jest zupełnie inaczej. Via Dolorosa to gwar, hałas, turyści, pielgrzymki, gdzie jedni niosą krzyż a drudzy czytają torę spiesząc się gdzieś w nieznanym kierunku.
Ale czyż tak właśnie nie było też za czasów Jezusa? Przecież ulice Jerozolimy zawsze były miejscem handlu, gdzie ludzie przemierzali je celem załatwienia swoich sprawunków a życie toczyło się swoim tempem.
Idąc Via Dolorosa napotkacie co jakiś czas kolejne, niepozorne i zazwyczaj zamknięte na trzy spusty stacje Drogi Krzyżowej! Zróbcie jednak przystanek jeśli takową stacje zobaczycie, być może będziecie mieli trochę szczęścia i uda się Wam wejść do środka jednej z nich.
Warto poszukać stacji numer III ma ona bowiem polski akcent. Kaplica tejże stacji została bowiem odrestaurowana przez żołnierzy Armii gen. Andersa stacjonujących w tych okolicach.
Via Dolorosa jest zatem żywym obrazkiem życia jakie przypuszczalnie mogło się również tutaj toczyć w czasach Chrystusa. Oczywiście z pominięciem wszelakich pamiątek produkcji chińskiej!
7. ŚCIANA PŁACZU
Nie ma Jerozolimy bez Ściany Płaczu. To w obecnej chwili najświętsze miejsce Judaizmu. Właściwa nazwa, która także pojawia się na wszystkich znakach informacyjnych w Jerozolimie to Mur Zachodni (Western Wall).
Żydzi przychodzą tutaj aby pomodlić sie, zgłębiać Torę i oddawać cześć Bogu. Ściana Płaczu jest miejscem, do którego wejść mogą także osoby innego wyznania niż Judaizm. Wchodząc na teren Ściany Płaczu przygotujcie się na kontrolę przypominającą tą na lotnisku.
Mur Zachodni, w rzeczywistości to nic innego jak pozostałość po zburzonej przez Rzymian Świątyni Jerozolimskiej Króla Salomona. Do naszych czasów ocalał jej zachodni fragment i stąd też nazwa muru.
Ściana płaczu którą dziś możemy odwiedzić ma długość około 60 metrów i podzielona jest pomiędzy część męską, znacznie większą 48 metrów i damską pozostałą. Trzeba przy tym wspomnieć, iż kobiety mają znaczne zakazy w stosunku do mężczyzn. Nie wolno im śpiewać i głośno czytać Tory.
Mężczyźni, którzy chcą pomodlić się przy samej ścianie obowiązani są do nałożenia na głowę jarmułki znanej też pod nazwą kipa. Nie ma przy tym znaczenia jakiego wyznania jesteśmy, reguła ta obowiązuje wszystkich mężczyzn.
CIEKAWOSTKA – Będąc przy Ścianie Płaczu możecie także włożyć pomiędzy szczeliny w murze karteczkę z prośbą do Boga. Dwa razy w roku mur jest czyszczony z karteczek, one same są rytualnie spalane na Górze Oliwnej a popiół jest zakopywany tam.
8. WZGÓRZE ŚWIĄTYNNE
Ściana Płaczu jako ostania, pozostała część Świątyni Jerozolimskiej jest jednocześnie murem granicznym przy Wzgórzu Świątynnym.
A czymże jest to niesamowite wzgórze? Otóż kochani nasi, Wzgórze Świątynne, które możemy oglądać dzisiaj to kompleks budowli powstały na miejscu ówczesnej Świątyni Jerozolimskiej. Dziś znajdują się tam świątynie muzułmańskie ze słynnym symbolem Jerozolimy – Kopułą na Skale i meczetem Al – Aksa.
Wzgórze Świątynne jest trzecim po Mekce i Medynie najświętszym miejscem Islamu, tutaj bowiem Mahomet dostąpił wniebowstąpienia. Miejsce to ważne jest także dla wyznawców Judaizmu, choć oni akurat mają surowo wzbroniony wstęp na teren wzgórza. To właśnie na skale znajdującej się pod Złotą Kopuła Abraham miał złożyć swego syna Izaaka w ofierze Bogu. Miejsce kipi świętością a spór a nie trwa po dziś dzień w najlepsze!
CIEKAWOSTKA! – wejścia na teren Wzgórza Świątynnego pilnują żołnierze Jordańscy, gdyż tylko oni mają prawo strzec tak wielkiej świętości Islamu.
UWAGA! – Choć Złotą Kopułę widać niemal z każdego miejsca w Jerozolimie i uważa się ją za punkt orientacyjny to dostać się tam może graniczyć z cudem! Jako niemuzułmanie mamy bardzo ograniczone możliwości dostania się na Wzgórze Świątynne. W zasadzie wejście jest tylko jedno – Mostem Margrabiego znajdującym się tuż przy Ścianie Płaczu. Także godziny, w których osoby nie wyznające Islamu mogą się tam dostać są strikte ograniczone. Zazwyczaj jest to możliwe w porze porannej od 7.30 do 10.30 i po południu od 13.30 do 14.30. Niestety nie są to pewniaki, więc jeśli będziecie w Jerozolimie sprawdźcie aktualne informacje.
Nam udało się wejść na teren Wzgórza Świątynnego dopiero za trzecim razem i po wielu poszukiwaniach właściwego wejścia. Jednak warto było czekać gdyż Złota Kopuła robi ogromne wrażenie z bliska! To kolejne miejsce, które przyprawia o szybsze bicie serca!
9. GÓRA OLIWNA
Góra Oliwna to jedno z bardziej znanych, biblijnych miejsc. Także i my nie odpuściliśmy sobie tego punktu na mapie Jerozolimy i przyznać się Wam musimy, że było warto! Z atrakcji Góry Oliwnej, których notabene jest całkiem sporo my wybraliśmy 3 najbardziej nas interesujące.
Kościół Pater Noster
Pierwszym miejscem był kościół Pater Noster. To właśnie w miejscu, gdzie dziś stoi świątynia w ówczesnych czasach nauczał sam Jezus Chrystus. Upamiętniając te zdarzenia dziś odnajdziecie tutaj modlitwę Ojcze Nasz w niemalże każdym języku świata.
Pośród wszystkich zgromadzonych wersji językowych jest także i tablica w języku polskim a nawet i kaszubskim!
Nieco poniżej kościoła Pater Noster znajduje się miejsce wyjątkowe – Ogrody Getsemani znane nam jako Ogrójec. To tu Jezus spędził ostatni wieczór przed ukrzyżowaniem.
Ogrójec
Rosnące w Ogrójcu drzewa oliwne według szacunków naukowców mogą pamiętać czasy Chrystusa. Oliwki bowiem mają niesamowita zdolność ciągłej regeneracji, niczym najbardziej upiorny chwast. Do naszych czasów nie pozostało już jednak zbyt wiele ówcześnie rosnących drzew. Według wierzeń odrosnąć mają one gdy Mesjasz ponownie przyjdzie na ziemię.
Cmentarz przy Dolinie Cedronu
Ostatnim miejscem jakie odwiedziliśmy podczas wycieczki na Górę Oliwną był chyba najbardziej kosztowy cmentarz świata. Cmentarz żydowski i cmentarz arabski oraz kilka grobów chrześcijańskich.
Dlaczego właśnie na Górze Oliwnej i w pobliżu Doliny Cedronu zlokalizowana jest tak olbrzymia nekropolia?
Otóż powód jest nadzwyczaj prozaiczny. Jak wspominaliśmy na początku Jerozolima jest miejscem, gdzie pod jednym dachem skupiają się 3 wielkie religie, judaizm, chrześcijaństwo i islam. Według wierzeń Żydów i Muzułmanów z dodatkiem kilku wyznań chrześcijańskich to właśnie Dolina Cedronu będzie miejscem gdzie nastąpi Sąd Ostateczny. To tutaj umarli powstaną z grobów i dostąpią zaszczytu wstąpienia do raju- oczywiście każdy do swojego raju, żeby była jasność!
Największy jest cmentarz żydowski a obecnie parcele osiągają tu zawrotne ceny nawet do półtora miliona dolarów. Dlaczego takie kosmiczne ceny? Wszystko znowu sprowadza się do wierzeń. Otóż Żydzi wierzą, że w raju będzie tylko 144 tysiące miejsc więc w myśl zasady first come, first serve każdy chce być jak najbliżej Mesjasza i zaklepać sobie tą rajską miejscówkę.
Po drugiej stronie Doliny Cedronu jest cmentarz muzułmański, znacznie mniejszy od żydowskiego, jednak przyświeca mu ta znana zasada funkcjonowania. Być bliżej Boga w dniu sądu ostatecznego.
10. WSPÓŁCZESNA JEROZOLIMA
Większość wycieczek przyjeżdża do Jerozolimy na jeden dzień i jadą dalej realizować plan wyjazdu. A szkoda! My polecamy Wam bowiem zostać w Jerozolimie nieco dłużej niż jeden dzień i poza Starym Miastem wybrać się na spacer ulicami dzisiejszej, współczesnej Jerozolimy, gdyż jest to zupełnie inny świat od tego skrywanego za murami.
Tam czas się poniekąd zatrzymał i cała historyczna Jerozolima żyje wspomnieniami i wydarzeniami z przeszłości, podczas gdy dzisiejsza Jerozolima to tętniące życiem miasto, pełne knajpek, barów i skwerków, gdzie spotykają się młodzi ludzie nie zważając zbytnio na to jakiego wyznania są.
Tym sposobem zbliżamy się do końca zwiedzania Świętego Miasta. Mamy nadzieję, że choć trochę udało się nam przybliżyć atmosferę tego miejsca.
Pomimo tego, że żegnamy Jerozolimę z samym Izraelem jeszcze się nie rozstajemy.
Do poczytania zostawiamy Wam tu jeszcze takie miejscówki jak:
- Morze Martwe – prawdziwy cud natury!
- Masada – twierdza prawie nie do zdobycia!
- Tel Aviv – złote plaże, drinki humus!
Polecamy Wam też przejść granice i zajrzeć do:
- Palestyna – jak wygląda życie z murem?
Jeśli podobał się Wam wpis zostawcie po sobie jakiś mały ślad w formie komentarza lub polubienia nas na facebooku TakeaBreakePD albo Instagramie takeabreakpd.
Do przeczytania w kolejnym wpisie!
